Tổng hợp A-Z thông tin hữu ích về thị lực của trẻ

Để nhận biết được các triệu chứng về suy giảm thị lực ở trẻ em một cách sớm nhất, bố mẹ có thể theo dõi tại nhà kết hợp với đưa trẻ đi gặp bác sĩ nhãn khoa. Vậy quá trình theo dõi sức khỏe thị lực của trẻ như thế nào?

Bạn biết gì về quá trình phát triển thị lực của trẻ?

Trẻ có thể nhìn thấy từ lúc mới được sinh, nhưng phải học cách sử dụng cặp mắt của mình. Trẻ phải học cách làm thế nào để tập trung chú ý, nhìn theo đồ vật, và sử dụng cả hai mắt cùng một lúc.Trẻ sơ sinh học phối hợp giữa mắt và tay và khoảng cách của người hoặc đồ vật. 

Ở giai đoạn 1 tuổi, em bé có thị lực “giống như người lớn”. Thời điểm này trẻ đã có khả năng ước chừng khoảng cách và có sự phối hợp tốt giữa mắt, tay và cơ thể để với chụp, nắm giữ đồ vật. 

Trong thời gian những năm trước khi vào mẫu giáo, trẻ em phát triển các kỹ năng thị lực cần thiết cho sự phối hợp giữa mắt, tay và các kỹ năng tinh tế của các ngón tay. Trẻ cũng học làm thế nào để đọc. 

Thị lực của trẻ em tiếp tục sẽ phát triển và hoàn thiện cho đến khi trẻ được khoảng 8 tuổi. Đến lúc này, chức năng về thị lực của trẻ gần như hoàn thiện và không có thể chỉnh sửa được một cách dễ dàng nữa.

Trẻ có cần kiểm tra thị lực trước khi bước vào độ tuổi đi học không?

Câu trả lời là Nên. vì trước 8 tuổi nếu kịp thời phát hiện được một số vấn đề liên quan đến thị lực thì vẫn có thể kịp thời chỉnh sửa. Tuy nhiên một số vấn đề, cùng những thay đổi về thị lực của trẻ cũng rất khó để phát hiện phát hiện hoặc nhận biết nếu không tiến hành kiểm tra. Nghiêm trọng hơn là có thể đưa đến việc bị hư mắt vĩnh viễn nếu chúng không được chỉnh sửa ngay từ đầu: 

• Lác trong (crossed eyes) (lé mắt, strabismus) là một tình trạng khi các cơ  của mắt đưa một hoặc cả hai mắt nhìn sai hướng.
• Mắt thị lực kém (amblyopia, chứng giảm sức nhìn) là tình trạng thị lực của một bên mắt yếu hơn mắt bên còn lại. Lúc này não của trẻ hình thành phản xạ bỏ qua mắt yếu và chỉ dùng mắt tốt để nhìn. Trong trường hợp này nếu không được điều trị kịp thời, não của trẻ phát triển một hình ảnh nhìn thấy rõ bên phía mắt tốt và một hình ảnh nhìn thấy mờ phía bên mắt yếu.

Các vấn đề về thị lực thường liên quan đến tiền sử bệnh gia đình. Nếu trong gia đình bố mẹ có vấn đề về thị lực thì mắt của con bố mẹ nên được kiểm tra bởi bác sĩ chuyên khoa mắt, lúc trẻ được 3 tuổi hoặc sớm hơn, nhất là khi có bất cứ điều gì khiến bố mẹ lo ngại.

Một số biểu hiện cho thấy trẻ đang gặp vấn đề về thị lực

Bố mẹ nên đưa con đi gặp chuyên viên chăm sóc sức khỏe gia đình hoặc bác sĩ chuyên khoa mắt nếu bố mẹ nhận thấy bất cứ các dấu hiệu hoặc triệu chứng nào sau đây:

• Mắt bị đỏ, bị ngứa hoặc chảy nước mắt;
• Mắt bị lé hoặc dụi mắt; 
• Nháy mắt quá mức; 
• Mí mắt bị sụp; 
• Nhạy cảm với ánh sáng;  
• Thiếu sự tập trung;  
• Cầm đồ vật đưa sát vào mắt để nhìn; 
• Tránh xem sách hoặc coi truyền hình;
• Đi đụng vào tường hay đồ vật. 

Việc kiểm tra mắt diễn ra như thế nào?

Trẻ có thể được kiểm tra thị lực hoặc làm trắc nghiệm mắt ngay cả khi bé chưa biết nói hoặc biết đọc.

Kiểm tra thị lực hoặc kiểm tra mắt sẽ không gây khó chịu cho bé. Nhân viên của sở y tế công cộng hoặc bác sĩ mắt sẽ chỉ cho trẻ xem các trang thiết bị trước khi làm các trắc nghiệm. Việc sàng lọc có thể kiểm tra: 

• Sức khỏe mắt của trẻ
• Sự chuyển động bắp thịt mắt 
• Khả năng để nhìn thấy rõ ràng
• Khả năng phán đoán khoảng cách của đồ vật
• Khả năng nhìn thấy màu sắc

Một số biện pháp bảo vệ mắt cho trẻ

Các yếu tố từ môi trường như tia cực tím (UV) từ mặt trời có thể làm hư mắt cũng như làm hại da. Do đó khi ra ngoài, để bảo vệ mắt cho trẻ, phụ huynh nên cho bé sử dụng kính mát với 1 số yêu cầu: 

• Có tròng kính to có khả năng che trọn cặp mắt;  
• Mang vừa vặn và thoải mái;  
• Có tác dụng bảo vệ được từ 99%- 100% tia cực tím loại A và B cho mắt; 
• Sử dụng kéo tháo dễ dàng nếu có gắn bất cứ các sợi dây đeo ở cổ hoặc sợi dây nào khác.

Nếu trẻ mang các tròng kính hoặc mắt kiếng dùng để chỉnh thị lực, hãy bảo đảm chúng có sự bảo vệ chống lại tia cực tím. 

Mũ rộng vành che được mặt và mắt có thể bảo vệ để chống lại ánh sáng mặt trời tốt hơn. Cho trẻ em đội mũ có thể dễ hơn là cho mang kiếng mát.

Một số trẻ em, thường là trai nhiều hơn gái, gặp khó khăn để nhìn thấy một số màu sắc. Trẻ nên được gặp bác sĩ nhãn khoa, làm một trắc nghiệm thị lực màu sắc đơn giản để kiểm tra xem có bất cứ điều gì gây lo ngại hay không. 

Bố mẹ cần làm gì để ngăn ngừa các thương tích về mắt có thể xảy ra ở trẻ?

Để ngăn ngừa các ảnh hưởng đến mắt của trẻ, phụ huynh nên tuân thủ một số nguyên tắc sau:

• Không nên cho trẻ chơi với các đồ vật bén nhọn như phi tiêu, kéo hoặc các món đồ chơi nhọn.   
• Dạy trẻ không được đi hoặc chạy khi trong tay đang mang các vật bén nhọn chẳng hạn như bút chì, các que kem hoặc kéo.  
• Không cho trẻ đến gần các máy công cụ hạng nặng, máy cắt cỏ, hoặc hóa chất.  
• Giới hạn thời gian xem truyền hình của trẻ không hơn 1 tiếng mỗi ngày, nếu được.  
• Giữ trẻ ngồi cách xa màn ảnh tivi, máy tính ít nhất 2m. Đặt các thiết bị màn hình điện tử ở một nơi không bị chói sáng hoặc dùng loại ánh sáng dịu mắt.

Hy vọng các thông tin hữu ích trên sẽ giúp các phụ huynh giúp con có được đôi mắt sáng và khỏe mạnh.