Bổ sung sắt cho trẻ có cần làm xét nghiệm?

“Bé nhà em được 4 tuổi, chậm tăng cân, da hơi xanh thì có bổ sung sắt được không? Có phải làm xét nghiệm máu trước khi bổ sung không?” Đó là thắc mắc của mẹ Hương – Hà Nội cũng như nhiều mẹ khác gửi về cho Special Kid. Với câu hỏi này chuyên gia của Special Kid sẽ trả lời chi tiết cho các mẹ trong bài viết dưới đây.

Vì sao trẻ cần bổ sung sắt?

Sắt có vai trò quan trọng trong việc tổng Hemoglobin, giúp tái tạo hồng cầu và vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể. Đồng thời, sắt có vai trò vận chuyển oxy cho các cơ vân, kết hợp với vi chất dinh dưỡng khác để duy trì năng lượng, đảm bảo hoạt động cho các mô cơ. Theo các nghiên cứu khoa học, sắt là thành phần cấu tạo của các enzym, protein quan trọng trong cơ thể.

Bổ sung sắt đầy đủ sẽ giúp trẻ phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ, phòng ngừa thiếu máu do thiếu sắt hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, thiếu tập trung. Trẻ được bổ sung đủ sắt sẽ giúp tăng cường miễn dịch, hạn chế ốm vặt và các bệnh viêm nhiễm như viêm phế quản, viêm phổi, viêm amidan,…

Mẹ có nên tự bổ sung sắt cho trẻ?

Theo thống kê từ Viện Dinh Dưỡng, tại Việt Nam có khoảng 20% trẻ dưới 5 tuổi đang trong tình trạng thiếu sắt. Khi thiếu sắt trẻ sẽ phải đối mặt với nguy cơ cao bị thiếu máu, miễn dịch kém, mất ngủ, thiếu tập trung, hoạt động thể chất kém,…

Các chuyên gia y tế khuyến nghị nên chú trọng bổ sung sắt cho trẻ từ 6 tháng tuổi, đặc biệt với những trẻ sinh non, nhẹ cân, sinh đôi hoặc trẻ có chế độ ăn nghèo nàn. Tuy nhiên, mẹ cũng nên lưu ý đến liều lượng bổ sung sắt cho trẻ nên dựa vào nhu cầu thực tế và liều dùng khuyến cáo như sau:

• Bé từ 6 tháng – 1 tuổi: Khoảng 11mg/ngày
• Bé từ 1 – 3 tuổi: Khoảng 7mg/ngày
• Bé 5 tuổi: Dưới 10mg/ngày
• Bé từ 9 – 13 tuổi: Khoảng 8mg/ngày
• Bé từ 14 – 18 tuổi: 15mg/ngày với nữ và 11mg/ngày với nam

Việc “Có nên tự bổ sung sắt cho trẻ không?”, mẹ hoàn toàn có thể chủ động bổ sung sắt dự phòng cho trẻ . Tuy nhiên, việc bổ sung sắt cho trẻ không nên quá lạm dụng sẽ gây thừa sắt ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ như:

Khiến trẻ bị mệt mỏi, suy nhược cơ thể, tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng kéo dài

Thừa sắt trong thời gian dài có thể dẫn đến tổn thương gan, suy gan, ung thư gan; tổn thương tim mạch khiến nhịp rối loạn, nguy cơ suy tim, nhồi máu cơ tim, tăng nguy cơ bị đái tháo đường, viêm khớp, các bệnh thần kinh.

Ở các bé gái tuổi dậy thì, thừa sắt còn có thể gây tổn hại đến buồng trứng, khiến chu kỳ kinh nguyệt không đều, dậy thì muộn.

Để tránh những tác dụng phụ do thừa sắt mang lại, đồng thời đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ nhỏ, mẹ nên chọn các sản phẩm có hàm lượng sắt vừa phải để cân bằng vi chất trong cơ thể. Tuy nhiên, với trường hợp trẻ thiếu sắt do bệnh lý, phụ huynh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn chính xác nhất.

Khi nào trẻ cần bổ sung sắt?

Đối với những trẻ sinh non, sinh đôi, nhẹ cân mẹ có thể chủ động bổ sung sắt khi trẻ được 6 tháng. Bên cạnh đó mẹ có thể bổ sung sắt cho trẻ khi thấy trẻ có những dấu hiệu sau:

• Da xanh xao, nhợt nhạt, người thiếu sức sống
• Trẻ thường xuyên mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, tay chân lạnh
• Mức độ tăng trưởng và phát triển của trẻ bị chững lại
• Trẻ lười ăn, ăn không ngon miệng, thường xuyên bỏ bữa
• Hơi thở nhanh, nhịp tim rối loạn
• Dễ bị nhiễm trùng, rối loạn hành vi, thích ăn những thứ bất thường như nước đá, bụi bẩn, tinh bột

Trên thực tế, những biểu hiện này thường là hậu quả của thiếu sắt. Vì vậy, việc đợi đến khi trẻ xuất hiện các dấu hiệu thiếu sắt mới bổ sung là quá muộn. Phụ huynh nên coi sắt như một dưỡng chất thiết yếu, cần được dự phòng bổ sung hàng ngày cho trẻ.

Bổ sung sắt cho trẻ bằng cách nào?

Cho trẻ bú mẹ trong 6 tháng đầu

Với những trẻ sinh đủ tháng và mẹ bổ sung sắt trong thai kỳ thì trẻ đã đủ lượng sắt trong những tháng đầu. Tuy nhiên, với những trẻ sinh non, sinh đôi  không có đủ lượng sắt dự trữ cần được bổ sung sắt thông qua nguồn sữa mẹ.

Để đáp ứng đủ lượng sắt cần thiết cho bé, giai đoạn này chế  độ dinh dưỡng của mẹ cần đặc biệt chú trọng. Tăng cường thực phẩm giàu sắt như thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc, các loại hạt và rau xanh. Ngoài ra để tăng hấp thụ sắt, mẹ đừng quên bổ sung cho mình thực phẩm giàu vitamin C như cam, táo, bưởi, lê,..

Bổ sung sắt cho trẻ thông qua nguồn thực phẩm

Đối với trẻ đang trong giai đoạn ăn dặm, ăn thô, mẹ nên chú trọng đến nguồn thực phẩm giàu sắt để bổ sung cho trẻ. Một số loại thực phẩm giàu sắt mẹ có thể tham khảo bổ sung vào thực đơn cho bé như: Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt heo, thịt cừu để nấu cháo, xào khô, hầm nhừ. Hoặc sử dụng hải sản như cá ngừ, tôm, cua, sò, hến để đổi vị làm cháo, nấu canh hoặc sốt chua ngọt. Bên cạnh đó các loại gia cầm, trứng, nội tạng động vật cũng là nguồn sắt dồi dào cho bé. Các loại rau có màu xanh như bó xôi, rau muống, súp lơ, các loại đậu hoặc trái cây khô giúp cung cấp 1 lượng sắt nhất định cho trẻ.

Khi cho trẻ sử dụng các loại thực phẩm giàu sắt mẹ cũng đừng quên bổ sung thêm các loại quả giàu vitamin C giúp tăng cường hấp thu sắt

Sử dụng sản phẩm bổ sung sắt cho trẻ.

Lượng sắt trẻ nhận được từ nguồn thực phẩm sẽ không nhiều bởi cơ thể trẻ chỉ hấp thụ được 5-15% lượng sắt từ thực phẩm. Tính ra với nhu cầu 8mg sắt 1 ngày, trẻ nhỏ sẽ cần khoảng 160mg sắt từ thực phẩm, tương đương với 23 lòng đỏ trứng gà.

Điều này không khả thi khi bổ sung lượng thực phẩm lớn hơn nhu cầu của trẻ. Để cung cấp đủ lượng sắt cần thiết cho trẻ phụ huynh có thể tham khảo và sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt. Tùy vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của bé mà mẹ có thể lựa chọn sản phẩm khác nhau. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nên ưu tiên sử dụng sắt dạng siro hoặc nước. Đặc biệt khi lựa chọn sản phẩm cho trẻ cần chú ý đến nguồn gốc, xuất xứ, thành phần tự nhiên, an toàn cho trẻ.

Một số lưu ý khi mẹ bổ sung sắt cho trẻ?

Khi bổ sung sắt cho trẻ mẹ cũng nên lưu ý một số điều sau để giúp con hấp thu sắt được tốt nhất:

• Dùng sắt trước khi ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ để có được kết quả tốt nhất
• Hạn chế dùng sắt với canxi, magie vì có thể gây ảnh hưởng đến hiệu quả
• Sắt dạng siro có thể gây xỉn màu răng ở trẻ. Do đó mẹ nên cho bé vệ sinh răng miệng sau khi sử dụng
• Sắt có thể khiến bé đi ngoài phân đen nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe
• Trường hợp trẻ bị đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn kéo dài thì cần đưa con đến gặp bác sĩ

Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích cho mẹ về việc chủ động bổ sung sắt cho trẻ. Nếu có thắc mắc liên quan đến sức khoẻ của trẻ cần được giải đáp mẹ hãy liên hệ đến Hotline 0944925915 để chuyên gia của Special Kid giải đáp cho mình nhé