Vai trò của giấc ngủ đối với sự phát triển của trẻ

Nhiều nhà khoa học đã chỉ ra rằng thời gian ngủ và chất lượng giấc ngủ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển trí tuệ của con người, nhất là với trẻ nhỏ trong những năm tháng đầu đời. Tuy nhiên, chất lượng giấc ngủ của trẻ không phải là thời gian ngủ mà là trẻ ngủ có ngon giấc hay không và đó là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Có thể trẻ ngủ rất nhiều nhưng ngủ không ngon giấc hoặc trẻ bị thiếu ngủ, điều này khiến trẻ không được thoải mái và dẫn đến việc cơ thể trẻ tiết ra những chất hoá học gây mất cân bằng như cortisol, progesterone… làm cho trẻ dễ cáu gắt, quấy khóc, không tập trung, mệt mỏi… Những trẻ thường xuyên ở trong tình trạng này sẽ bị ảnh hưởng đến sự phát triển của trí não và hoạt động thể chất, như không lanh lẹ, thông minh, hoạt bát như các bé có giấc ngủ ngon.

Đối với trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh thường ngủ liên tục (mỗi ngày ngủ khoảng 16 – 18 tiếng). Trẻ chỉ thức dậy khi đói và khi đi vệ sinh. Trẻ sơ sinh ngủ nhiều vì trẻ vẫn chưa thích nghi được với môi trường bên ngoài và còn duy trì thói quen nhắm mắt giống như khi còn trong bụng mẹ. Ở giai đoạn này, việc cho bé ngủ riêng trong nôi, hoặc cũi sẽ giúp trẻ ngủ ngon hơn và giúp bé tránh khỏi nguy cơ viêm nhiễm đường hô hấp so với việc ngủ chung giường với bố mẹ. Tốt nhất là chỗ trẻ nằm nên được đặt gần giường bố mẹ để tiện quan sát và chăm sóc trẻ khi cần.

Không gian phòng ngủ của trẻ cũng cần sự thông thoáng, mát mẻ, ánh sáng dịu nhẹ và hạn chế tiếng ồn xung quanh. Hát ru hoặc âm nhạc nhẹ nhàng sẽ giúp trẻ dễ ngủ và ngủ ngon hơn.

Đối với trẻ mẫu giáo: Giấc ngủ có vai trò quan trọng trong quá trình giao tiếp và học các kỹ năng đầu đời. Giấc ngủ ngon và việc ngủ đủ giấc (khoảng 10 – 12 tiếng mỗi ngày) sẽ giúp trẻ tập trung, ghi nhớ và tiếp thu, xử lý tình huống nhanh hơn so với các trẻ thiếu ngủ.

Thực tế cho thấy trẻ càng thiếu ngủ càng có khuynh hướng cáu gắt, gây gổ với bạn bè người thân hơn và tỏ ra khó bảo, hay chống đối với nguời lớn hơn và ngược lại. Trẻ thiếu ngủ kéo dài gây ảnh hưởng tới việc giao tiếp và tiếp thu bài học ở trường… Vì vậy, cha mẹ nên tạo điều kiện và giúp trẻ có được giấc ngủ ngon và ngủ đủ giấc mỗi ngày.

Đối với học sinh tiểu học: Trẻ ở độ tuổi này rất ham chơi và thích khám phá những điều mới lạ nên thường ngủ ít hơn và hay bỏ qua giấc ngủ trưa. Trẻ có thể tham gia các hoạt động thể chất rất tốt nhưng nếu không ngủ đủ giấc thì việc phát triển trí não sẽ chậm hơn và tiếp thu bài học không bằng các bạn khác. Các nghiên cứu thực nghiệm đã chứng minh rằng trẻ ngủ ngon và ngủ đủ giấc thường có khả năng đọc từ vựng nhanh hơn và có vốn từ nhiều hơn so với các trẻ khác, và vì vậy, kỹ năng giao tiếp của trẻ cũng tốt hơn, tính tình ôn hoà lễ phép và chăm chỉ ngoan ngoãn hơn.

Đó là lý do mà cha mẹ nên điều chỉnh và qui định giờ giấc ngủ trưa, ngủ tối cho phù hợp với trẻ để đảm bảo việc trẻ được ngủ ngon và ngủ đủ giấc mỗi ngày.

                      Giấc ngủ rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ

Vậy, trẻ cần ngủ bao nhiêu thời gian là đủ?
Mỗi lứa tuổi thời gian ngủ khác nhau, trẻ càng nhỏ thời gian ngủ càng nhiều.
– Trẻ sơ sinh: ngủ 16 – 18h/ ngày, trừ những lúc thức để ăn còn lại là trẻ ngủ.
– Trẻ 2 – 12 tháng: cần ngủ 14 -16h/ ngày.
-Trẻ 13 – 36 tháng: cần ngủ 12 – 14h/ ngày.
– Trẻ 3 – 5 tuổi: cần ngủ 10 – 12h/ ngày.
– Từ 6 – 10 tuổi: cần ngủ 10 – 11h/ ngày.
– Từ 10 tuổi trở lên ngủ bằng người lớn 8h/ ngày.

Ngoài thời gian ngủ, trẻ còn phải đi ngủ đúng giờ, nhất là vào buổi tối, không nên cho trẻ ngủ quá muộn, tất cả trẻ dưới 6 tuổi không nên đi ngủ sau 21h. Vì nếu ngủ quá muộn hocmon tăng trưởng của thùy sau tuyến yên không tiết ra làm trẻ chậm lớn (hocmon tuyến yên tiết ra nhiều nhất là 11h-12h đêm khi trẻ đang ngủ say). Mặt khác đi ngủ quá muộn thì hôm sau trẻ lại dậy muộn làm ảnh hưởng đến bữa sáng của trẻ, trẻ nhỏ thì không có thời gian tắm nắng nên dễ bị còi xương, trẻ lớn thì muộn học và ăn sáng không được đầy đủ là một trong những nguyên nhân gây suy dinh dưỡng ở trẻ.