Tác dụng phụ của Vitamin D3 với sức khỏe của trẻ nhỏ

Vitamin D3 có tác dụng tăng cường hấp thu canxi, chuyển hóa photpho từ đó, giúp phát triển và vững chắc cho hệ xương, răng của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, khi bổ sung quá liều hay lạm dụng, sức khỏe của trẻ sẽ chịu ảnh hưởng do tác dụng phụ của vitamin D3.

Tác dụng của vitamin D3 với sức khỏe của trẻ nhỏ

Vitamin D3 là vitamin tan trong dầu, đóng vai trò thiết yếu với cơ thể ở mọi lứa tuổi. Nó đặc biệt quan trọng với trẻ nhỏ ở giai đoạn phát triển vàng, 1000 ngày đầu đời.

Tác dụng được biết đến đầu tiên của vitamin D3 là giúp tăng cường hấp thu Canxi. Canxi là nguyên tố chính cho sự phát triển xương và răng ở trẻ. Một đứa trẻ khi bị thiếu canxi có thể gặp rất nhiều bệnh lý như: chậm lớn, suy dinh dưỡng thể thấp còi, răng mọc chậm…

Với công dụng tăng cường hấp thu canxi, vitamin D3 là 1 trong những vitamin quan trọng hàng đầu bổ sung cho trẻ nhỏ. Canxi sau khi vào cơ thể, được vitamin D3 gom lại và hấp thu vào máu, qua đó được máu vận chuyển đến các cơ quan mà đặc biệt được lưu trữ tại mô xương răng. Trong điều kiện bình thường nếu không có vitamin D3, lượng canxi được hấp thu thấp và chuyển thành dạng di chuyển tự do trong cơ thể gây lắng đọng tại các mạch máu.

Tác dụng Vitamin D3 với sức khỏe trẻ nhỏ

Ngoài tác dụng tăng cường hấp thu canxi, vitamin D3 còn tác dụng duy trì hệ xương vững chắc thông qua tác động trên sự chuyển hóa và bài tiết của Photpho. Photpho là thành phần tạo nên độ chắc của xương, nồng độ photpho bị giảm nhiều, trẻ dễ gặp tình trạng xốp xương, yếu xương. 

Liều khuyến cáo bổ sung vitamin D3 theo lứa tuổi (Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ):

• Trẻ từ 0-12 tháng tuổi: 400IU/ngày
• Trẻ từ 1-13 tuổi: 600IU/ngày
• Trẻ từ 14-18 tuổi: 600IU/ngày

Vitamin D3 tự nhiên có thể chiết xuất từ dầu gan cá hoặc được cơ thể tổng hợp, dự trữ dưới da khi có tác dụng của ánh sáng mặt trời. Đây chính là lý do khi bố mẹ bổ sung vitamin D3 cho bé được khuyến khích bổ sung vào buổi sáng và đưa bé hoạt động và vui chơi dưới ánh nắng mặt trời

Những tác dụng phụ do thừa vitamin D3 trong cơ thể trẻ nhỏ

Liều lượng bổ sung gây thừa vitamin D3 khác nhau theo từng lứa tuổi. Trẻ dưới 1 tuổi, dùng liên tục với liều uống vitamin D3 là 400IU/ngày hoặc trẻ từ 1 tuổi dùng liên tục với liều trên 1000IU/ngày có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc. Khi bổ sung thừa vitamin D3 có thể dẫn đến một số tác dụng phụ nguy hiểm với sức khỏe của trẻ nhỏ như:

Làm tăng nồng độ canxi máu

Canxi được bổ sung di chuyển trong ruột của trẻ, được vitamin D3 kích hoạt hấp thu vào máu. Lượng vitamin D3 trong cơ thể càng cao thì lượng canxi được vận chuyển và hấp thu vào máu càng lớn. Nhưng, lượng vitamin D3 quá cao khiến cơ thể hấp thụ nhiều canxi ồ ạt và mất kiểm soát, điều này dẫn đến tăng lượng canxi trong máu hay còn gọi là tăng nồng độ canxi máu. Yếu tố này kéo dài gây các bệnh lý về tim mạch hay suy thận cho trẻ về sau.

Buồn nôn, nôn, kém ăn

Một trong những tác dụng phụ do bổ sung thừa vitamin D3 là gây tăng nồng độ calci máu với biểu hiện sớm ở trẻ em là khát nước, đi tiểu nhiều lần, nôn ói hoặc tiêu chảy. Tình trạng này kéo dài mà không được khắc phục khiến trẻ chán ăn, sút cân, suy nhược cơ thể. 

Rối loạn tiêu hóa 

Đối với hệ tiêu hóa còn yếu và dễ bị kích thích của trẻ, cùng với chịu tác động trực tiếp do ảnh hưởng của nồng độ cao vitamin D3 hay canxi lưu giữ trong dạ dày thời gian dài. Kết quả dẫn đến trẻ có thể đau dạ dày hay rối loạn tiêu hóa do vitamin D3 có tác dụng kiểm soát cảm giác đói. Vì vậy, gây đầy bụng, chán ăn,  trào ngược acid dạ dày, gây viêm hay loét dạ dày nếu kéo dài.

Tăng vitamin D3 làm rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ

Loãng xương do thừa vitamin D3

Bổ sung vitamin D3 là cần thiết cho sự chắc khỏe và phát triển xương, nhưng khi dư thừa lại dẫn đến 1 tình trạng phản ứng ngược đó chính là loãng xương. 

Hiện nay chưa có những kết luận chính thức từ các cơ quan y tế khẳng định về tác phụ gây loãng xương khi bổ sung thừa vitamin D3. Tuy nhiên, một số chuyên gia y tế và các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng: khi nồng độ vitamin D3 cao dẫn đến làm giảm đi nồng độ vitamin K2 ( Vitamin K2 giúp đưa canxi từ máu vào các mô xương, được khuyến khích bổ sung song song cùng vitamin D3 cho sự phát triển hệ xương toàn diện ở trẻ ). Do đó khi gặp tình trạng nồng độ vitamin D3 tăng cao có thể gây ảnh hưởng tác dụng của vitamin K2 và tác dụng ngược lại mục đích bổ sung.

Suy thận 

Uống quá nhiều vitamin D3 với liều cao và liên tục có thể dẫn đến tình trạng suy thận. Nguyên nhân là do tăng canxi máu kéo dài có thể gây tình trạng canxi hóa tạng thận và các cơ quan khác. Nghiên cứu thực hiện ở những người được tiêm vitamin D liều cao quá mức đều có dấu hiệu bị suy thận cho dù họ có thận khỏe hay bệnh thận hiện tại (Tạp chí hiệp hội Y học Canada CMAJ).

Vitamin D3 rất cần thiết cho đối tượng sơ sinh, trẻ nhỏ phát triển, phụ nữ có thai và cho con bú (Cung cấp cho trẻ giai đoạn bào thai). Do đó cần bổ sung đúng cách và đầy đủ vitamin D3, tránh trường hợp dư thừa và gây ra tác dụng phụ không cần thiết. Khi trẻ có dấu hiệu dư thừa D3 cần dừng bổ sung và liên hệ ngay với cơ sở dinh dưỡng và nhi khoa để được hỗ trợ và giải đáp.