Cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng

 Cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng không chỉ là một cuộc chiến về dinh dưỡng, mà còn là một chặng đường đòi hỏi sự kiên trì, thấu hiểu và tình yêu thương vô bờ của người mẹ. Khi đã hiểu rõ nguyên nhân, có trong tay thực đơn và danh sách vi chất cần thiết, việc áp dụng chúng vào thực tế hàng ngày như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất chính là chìa khóa thành công. Bài viết này là cẩm nang tổng hợp tất cả những lưu ý quan trọng, giúp mẹ chăm sóc con một cách khoa học và toàn diện nhất.

Cách chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng

Nguyên tắc 1: Kiên trì với "Dinh dưỡng phục hồi" đối với trẻ bị suy dinh dưỡng

Dinh dưỡng là nền tảng cốt lõi. Sự kiên trì và tuân thủ đúng nguyên tắc sẽ quyết định 70% thành công.

Tuân thủ nghiêm ngặt thực đơn năng lượng cao

Hãy biến việc xây dựng thực đơn tăng cân cho trẻ suy dinh dưỡng trở thành ưu tiên hàng đầu.

• Luôn nhớ "làm giàu" bữa ăn: Thêm dầu ăn, phô mai, bơ... vào chén cháo, bột, cơm của con để tăng đậm độ năng lượng.
• Chia nhỏ bữa ăn: 5-6 bữa/ngày (3 chính, 2-3 phụ) là công thức lý tưởng. Đừng cố ép con ăn một bữa quá no.
• Đa dạng hóa thực phẩm: Liên tục thay đổi món ăn để con không bị ngán và được cung cấp đầy đủ các nhóm chất.

Bổ sung vi chất ĐÚNG và ĐỦ theo chỉ định

Như đã phân tích trong bài trẻ suy dinh dưỡng cần bổ sung những vi chất gì, vi chất là bắt buộc.

• Uống đúng liều, đúng giờ: Tuân thủ tuyệt đối đơn thuốc của bác sĩ. Ghi chú lại giờ uống thuốc để tránh quên hoặc uống lặp.
• Pha và cho uống đúng cách: Một số vi chất cần uống lúc đói, một số uống lúc no, một số không được uống cùng sữa. Hãy hỏi kỹ bác sĩ hoặc dược sĩ.

Nguyên tắc 2: Chăm sóc "Tâm lý" - Chữa lành nỗi sợ ăn uống

Nhiều trẻ suy dinh dưỡng bị ám ảnh tâm lý, sợ hãi mỗi khi đến bữa ăn. Chữa lành tâm lý cho con còn quan trọng hơn cả việc ép con ăn.

Tạo không khí bữa ăn tích cực

• Không la mắng, không ép buộc: Biến bữa ăn thành giờ phút vui vẻ. Hãy khen ngợi con khi con ăn được một miếng nhỏ, thay vì cau có khi con từ chối.
• Quy tắc "không màn hình": Tắt tivi, cất điện thoại. Sự tập trung vào bữa ăn giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn và con cảm nhận được hương vị món ăn.
• Để con được lựa chọn (trong khuôn khổ): Thay vì hỏi "Con ăn gì?", hãy đưa ra 2 lựa chọn: "Hôm nay con muốn ăn cháo cá hay cháo thịt bò?". Điều này cho trẻ cảm giác được kiểm soát.

Để con được tham gia

Hãy cho trẻ tham gia vào quá trình chuẩn bị bữa ăn như nhặt rau, xem mẹ nấu ăn (ở khoảng cách an toàn). Việc này giúp trẻ có kết nối tích cực hơn với thực phẩm.

Nguyên tắc 3: Nếp sinh hoạt đối với trẻ suy dinh dưỡng

Một lịch sinh hoạt điều độ sẽ hỗ trợ tối đa cho quá trình phục hồi của trẻ.

Giấc ngủ - "Thời gian vàng" để tăng trưởng

• Hormone tăng trưởng (GH) được tiết ra nhiều nhất khi trẻ ngủ sâu (khoảng 22h - 1h sáng).
• Hãy đảm bảo con ngủ đủ giấc, đi ngủ đúng giờ trong một không gian yên tĩnh, mát mẻ. Hạn chế các hoạt động gây kích thích trước giờ ngủ.

Vận động hợp lý để kích thích chuyển hóa

• Vận động giúp tiêu hao năng lượng, tạo cảm giác đói và tăng cường trao đổi chất.
• Khuyến khích con vận động ngoài trời vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Các hoạt động phù hợp bao gồm đi bộ, chạy nhảy, chơi bóng, bơi lội...

Tắm nắng đúng cách

Tắm nắng khoảng 15-20 phút vào buổi sáng sớm (trước 8h) giúp cơ thể tổng hợp Vitamin D3, hỗ trợ hấp thu Canxi cho xương chắc khỏe.

Nguyên tắc 4: Vệ sinh đối với trẻ bị suy dinh dưỡng

Hệ miễn dịch của trẻ suy dinh dưỡng rất yếu. Phòng bệnh hơn chữa bệnh là phương châm hàng đầu.

• Vệ sinh ăn uống: Luôn tuân thủ "ăn chín, uống sôi". Thức ăn của trẻ phải được nấu mới, bảo quản đúng cách. Rửa sạch tay trước khi chế biến đồ ăn cho con.
• Vệ sinh cá nhân: Tập cho trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Tắm gội, giữ gìn thân thể sạch sẽ hàng ngày.
• Tẩy giun định kỳ: Thực hiện tẩy giun 6 tháng/lần cho trẻ từ 2 tuổi trở lên theo hướng dẫn của bác sĩ.

Theo dõi và đánh giá tiến trình của con

• Cân đo hàng tháng: Theo dõi cân nặng và chiều cao của con mỗi tháng một lần, ghi chép lại và chấm vào biểu đồ tăng trưởng để thấy rõ sự tiến bộ.
• Tái khám định kỳ: Đưa con đi tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ. Đây là cơ hội để bác sĩ đánh giá lại tình trạng và điều chỉnh phác đồ điều trị cho phù hợp.

Chăm sóc trẻ suy dinh dưỡng là một hành trình dài, cần sự phối hợp nhịp nhàng giữa dinh dưỡng, tâm lý, vận động và vệ sinh. Hành trình này có thể có những lúc thăng trầm, nhưng với tình yêu thương, kiến thức đúng đắn và sự kiên trì vô hạn, người mẹ chính là bác sĩ tốt nhất, là nguồn động lực lớn nhất giúp con yêu vượt qua giai đoạn khó khăn và vươn tới một tương lai khỏe mạnh, phát triển toàn diện.

Nguồn tham khảo:

1. Tư vấn của Chuyên gia Dinh dưỡng, Viện Nhi Trung ương.
2. UNICEF - "Improving Child Nutrition".
3. Sách "Để con bạn không bị suy dinh dưỡng" - NXB Y học.